Glèisa de Sant Joan lo Baptista
Glèisa de Sant Joan lo Baptista
-
Comuna e Valada
CARALH - Val Grana
-
Tròba la glèisa
-
Escòuta l'audio
L’antica parroquiala
L’antica parroquiala de Caralh se tròba en posicion dominanta, entre lo chastèl e lo paìs: d’estructura romànica, ven retruchaa mai d’un bòt, jontant lo cloquier gòtic da l’auta cuspida, e la façada e la part dedins en estil baròc.
De fach entre lo XVII e lo XVIII secle esquasi tot l'edifici ven mai bastit per de problèmas a las fondamentas, gracias al sostenh econòmic des grandas familhas de Caralh, rapresentaas abo lors estemas en las cornìs des anconas.
En la premièra chapèla al fons d’la navada de manchina son estats retrobats, après èsser estats enchaucinats per de centenas d’ans, frescs de la seconda metat del Quatre Cents òbra di fraires Matteo e Tommaso Biasacci o Biazaci.
Lo cicle a pas un tèma solèt, e son frescats nombrós sants e santas: Maria Madalena, rapresentaa aicì coma mirròfora, es a dir abo l’enguent adobrat per perfumar lo còrp de Jesus mòrt, o Lucia (s’la vòuta) abo lhi uelhs, e Apollònia abo las tenalhas adobraas per lhi cavar lhi dents. Sempre s’la vòuta se tròbon Sant Bastian e Sant Esteve, e sus las muralhas Sant Domenic, Santa Catalina da Siena qu’acuelh lhi fidèls sot lo mantèl, parts d’una Madòna en tròn e un Crist de Pietat.
L’istòria pus originala es segurament aquela de Sant’Orsola e des onze mila vierges. Dins la Legenda aurea de Jaco da Varagina, Òrsola, filha dal rei de Bretanha viscua dins lo IV secle, que volia partir per un romeatge a Roma, demanda al paire dètz companhas, chasqu’una abo mila serventas. Abo aqueste exercit religiós part donc per la Vila Santa, mas dins lo viatge de retorn ven facha presonièra a Colonia.
Quora refusa de mariar lo rei de lhi Uns Actila, ven martirizaa abo las flèchas e maçaa abo las companhas.
La legenda a un fondament istòric, perqué ental secle VIII a Colonia venon retrobaas las reliquias de quarques martirs, coma una filha de nom Orsola d’11 ans; un error d’enterpretacion d’la lastra tombala auria generat lo numre 11000. Ben rar es lo fresc de Santa Catarina da Siena abo las estigmats pròpi denant la mesma scèna qu’a per protagonista Sant Francèsc. Sus las doas pilias d’intrada se tròbon dui Sants martirs d’la Legion Tebea, benlèu Sant Constanç e Sant Manh.
En la navada de drecha es muraa la lastra d’un sarcòfag abo la figura del mòrt, vestit da preire, e una escricha en caractèrs gòtics dictaa dal pievan Michele Soave de Barge drant d’la sia mòrt ental 1474; poleria èsser un’òbra d’la botega di fraires Zabreri de Palhièr en Val Maira. S’la manchina del presbiteri la glèisa garda una preciosa tela abo Lo mariatge mistic de Santa Catalina òbra del pintrrre flamand Jean Claret e de la metat del XVII secle.